[Selahattin Yılmaz]

Bana maille gelen bir soru kısaca şöyle diyor:

"maliyet unsurlarından dolayı okuduğum bir mesajınızda tohumdan yetiştirerek daha sonra çeşit değiştirme aşısı önermişsiniz. toprak ile ilgili bilgimin pek fazla olduğunu söyleyemem. ancak son 6 aydır internet ortamından yaptığım araştırmalar kadar. sizden tohumdan yetiştirme ile ilgili yardım isteyeceğim. 200 adetlik chandler ceviz alarak bunları fidan poşetlerine ekerek mi yetiştireceğim. yoksa direk yerine tarlaya mı ekmeliyim? tohumumun cinsi önemli olurmu yoksa herhangi bir tür ekerek daha sonra yapılacak aşıda chandler olarak aşılamam yeterli olacakmıdır? eğer tohumları ayrı bir yerde filizlendireceksem,önümüzde ki sene ağustosta tarla boşalacak toprak ıslahı çukur açımı yılbaşını bulacaktır, ben tohumları buna göre ne zaman ekmeliyim?
yardımcı olabilirseniz sevinirim."

Benim önerdiğim sistem kısaca şudur ancak belirtmeliyim ki maliyetleriniz çokta azalmış olmuyor:

Çeşidine doğru, ceviz yetiştirme macerasını tohumdan yaşamak isteyen, karşısına çıkacağı zolru şartların mücadelesine katlanacak, başlangıç maliyetlerini düşürecek şekilde bir yetiştirme şekli bu. Çok zaman alıyor ancak fidan dikiminden daha sağlam oluyor.

Çetin ceviz veya tohumluğa uygun normal cevizleri fidanın dikili bulunacağı esas yerine ekim yapıyorsunuz, burada ne cevizi olduğu çok önemli değil ancak dikeceğiniz yöredeki cevizleri tohumluk olarak kullanırsanız daha iyi olacaktır diye düşünüyorum. Tohumları belirlediğiniz sıra aralıklarıyla kış aylarında (Kasım Aralık gibi) esas yerine dikebilirsiniz ve bu şekilde esas yerinde büyümesini sağlıyorsunuz. Ancak bu şekilde yapmanın bir mahsuru domuz, sincap, karga veya farelerin yeme ihtimali var hemde ne varsa hepsini. Bunun yerine ocak ayında pet bardak veya poşetlere dikim yapıp burada risk geçene kadar çimlenmesini sağlayıp tohumun da dikim ortamında köklerini poşet içerisine dağılmadan mart nisan aylarında esas yerlerine dikmek yoluyla ceviz fidanınızı yetiştiriyorsunuz.

Yetişen ceviz fidanınız 2-3 veya 4 yıl bakım yapılarak baş parmak veya bilek kalınlığına gelince çeşit değiştirme aşısı (esas masraf burada) yapıyorsunuz. Burada yapmanız gereken bir başka şey arada geçen bu sürede aşı yapmayı öğrenip kendi aşınızı kendiniz yapabilir, çevrenizde aşıdan anlayan kişilere çeşit değiştirme aşılarınızı yaptırabilirsiniz veya bende yardımcı olurum. Bu arada karşınıza çıkacak en büyük sorun aşı kalemidir. Bu konuda da size yeteceğinizi düşündüğünüz fidan kadar satın alıp arazinize dikim yapıp gerekli büyüklüğe ulaştırıp 2-3 yılda aşı kalemi tedarikinizi bu ağaçlardan sağlayacak şekilde veya piyasada aşı kalemi satan yerlerden tedarik ederek ihtiyacınızı karşılarsınız. Bu şekilde yaptığınız çeşit değiştirme aşılarıyla yaklaşık 5-6 yılda verime yatmış 6-7 yaşında ağaçlar elde edersiniz. Bu şekilde ceviz ağacının kökleri kendi kazık köklerini oluşturup toprağın nem durumuna uygun bir kök sistemi geliştireceğinden hazır fidana göre oldukça avantajlı duruma geçersiniz zaten bu işin en net karıda bu. Dikkat etmeniz gereken tek şey bu kadar süreyi göze alıp alamayacağınız. Zira hazır fidan aldığınızda yabancı türlerde 3. yılda verim alınmaya başlıyor.