[Buladan]

Geçen hafta Ankara'dan Antalya'ya gelirken yolda okumak için birşeyler almıştım yanıma. Gündüz seferiyle ve tek başıma seyahat edeceğim için olmazsa olmazdı bu birşeyler okuma gerekliliği. Bir kitap, bir dergi ve otobüste dağıtılan gazete yeterliydi aslında ancak, seyahat ettiğim otobüs şirketinin "Yolculuk" adında dergisinin olduğunu görünce ön cepte, onunla başlamaya karar verdim. Gerçekten emek edilmiş ve içinde okunası birçok şeyin olduğu bir dergi olduğunu anladım yaprakları çevirdikçe ve okuduğum bazı yazılardan küçük notlar aldım siteye koyabilmek için. Daha sonra yanıma aldığım Atlas dergisinde de aynı konunun işlendiğini görünce kesinlikle yazmam gerekli dedim kendi kendime.

Balıkesir'in Havran İlçesi'nde açılmasına az süre kalan Havran Barajı sınırları içinde kalan İnboğazı Mağarası'nın çoğumuzun bilmediği önemli bir sakini varmış: Yarasalar. Öyle mahallelerde ya da çatı aralarında gördüğümüz gibi değil; Türkiye'nin en büyük ikinci kolonisini oluşturan, 10 değişik türden yaklaşık 20.000 yarasadan bahsediliyor burada...

Habere konu olan olay ise Havran Barjı'nın sularla dolmasının ardından İnboğazı Mağarası da sular altında kalacak, mağara sakini yarasalar için inşa edilen yeni yapay mağaranın durumu, yarasaların akıbeti ve taşıma işinin tekniğine uygun olup olmadığı hususundaki fikir ayrılıkları.

Hani olaylara dar pencereden bakmaya alışkınlığımızla "aman canım yarasaysa yarasa, sudan daha mı önemli..." gibi sözlerin söylenmiş olduğuna hiç şüphe etmeden, bir yarasanın çevresine ne gibi yararı olabileceğini düşündüm. Bilgilerim ve tahminim beni yanıltmadı ve yine halen "tarım ülkesi" olma özelliğini kaybetmemeye çalışan canım yurdumun canım tarımcılarının (çiftçi, kabzımal, müsteşar, ekonomist, akademisyen...) umursamazlığı da şaşırtmadı.

Efendim bildiğiniz gibi Balıkesir ülkemiz zeytin üreticiliğinin öncü yörelerinden. Yine okuduklarımdan edindiğim bilgilere göre bu koloni, bir gecede, aralarında zeytin zararlılarının da bulunduğu 50 ila 100 kg arası böcek yiyerek çiftçinin en büyük yardımcılarından birisiymiş.

İki dergideki, iki tarafın (DSİ ve bazı Akademisyenler) değerlendirmeleri ve anlattıklarıysa konuyle ilgili tam ve net bir sonuç çıkarılmasını zorlaştırıyor. DSİ yetkilileri yarasaların taşınması için mevsimsel, çevresel ve ekosistemsel çalışmaların başlatıldığını, yapay mağaraya yarasa gübresi yerleştirildiğini vurguluyor. Yarasaların kış uykularına yatmalarından, beslenme alışkalıkları ve üreme zamanı gibi nedenlerden dolayı zaman sorunu olduğunu yadsımıyor.

Diğer taraf ise yapay mağarada araştırma yapmak istedikleri halde kendilerinin geri çevrildiğini, yapay mağarada yarasaların yaşam koşullarını oluşturulmadığını ve İnboğazı Mağarası'ndan tam kış uykusu öncesi, yanlış bir zamanda kovalandıklarını ve bunun nüfusta kayıplara neden olacağını vurguluyor.

Konuyu bilgili ve yetkin insanların yorumlarına bırakmadan önce, aklıma takılan sorulara gelelim. Çiftçimiz yabani hayvanların ürünlerine olan yararı veya zararı hakkında ne kadar bilgililerdir ve bu konuda eğitim çalışmaları yürütülmektedi midir? Bu yarasaların zeytin üretimine doğrudan ya da dolaylı faydaları acaba bilimsel bir şekilde araştırıldı mı, ölçüldü mü, eğer araştırıldıysa bilimsel platformlarda yayımlandı mı; en önemlisi de çiftçiye anlatıldı mı?.. Ülkemizde yönetim erki, sadece tarım değil, diğer bütün siyasal, sosyal, kültürel, ekonomik alanlarda akademisyen, ekonomist, sosyolog, işçi, çiftçi tüccar ve bunların temsilcileri, odalarıyla; ne zaman kollektif bir çalışma yürütebileceklerdir? Bu ilerde bir gün gerçekleşecek mi, yoksa çoğu konuda olduğu gibi hep ihtilaflarla ve çatışmalarla, ben bilirim, ben yaptım oldu diye mi geçecek.

Sorular uzar gider... Ama son olarak o yöre üreticilerinin de fikirlerini ve yaklaşımlarını almak isterim (özellikle de Havran Barajı'nın çiftçiye ve ekonomiye sağlayacağı katkılar konusunda).

2 tane dergide konuyu okumakla ahkam kesiyormuş gibi görünmek de istemem =] Sade vatandaş olarak bilgilerinize sunmak istedim.

Saygılar, sevgiler...