Ortanca (Hydrangea)

[Arzu Kasapoğlu]

Rica ederim dpehlivan.Arkada gördüğüm iyice uzamış dalları hemen azıcık budarsanız, seneye daha çok çiçek açan ortancanız olur.Fakat Önümüzdeki yıl çiçeklerin açıp,renkleri dönüştükten sonra budama yapın.Buda eylül aylarına denk gelir.

[Arzu Kasapoğlu]

Rica ederim dpehlivan.Arkada gördüğüm iyice uzamış dalları hemen azıcık budarsanız, seneye daha çok çiçek açan ortancanız olur.Fakat Önümüzdeki yıl çiçeklerin açıp,renkleri dönüştükten sonra budama yapın.Buda eylül aylarına denk gelir.

[atakartal]

Acaba ortanca evde yetiştirile bilir mi?

[Koyu yeşil]

Sayın atakartal, ortanca genellikle bahçe-balkon gibi açık alanlarda yetişir. Çok güneş almayan bir balkonunuz varsa büyükçe bir saksıda yetiştirebilirsiniz. Direkt güneş almaktan hoşlanmaz hemen sararıp solar. Gölgeli yerleri tercih eder. Yalnız benim çalıştığım işyerinin girişinde saksıda ortancalar var. Şu anda iç mekana almışlar, binanın girişinde bol ışık alan bir yerde tutuyorlar. Baharda dışarı alıyorlar.

[limon]

Ortancalarım uyanmaya başladılar.

[limon]

Bir yerde kırmızı ortanca fotoğrafı görmüştüm. Ne verirsek kırmızı açar çiçekleri?

Kırmızı kokulu bezelye çiçeği ektiğimden olsa gerek bu sene kırmızı ağırlıklı yapmak istiyorum bahçeyi...

[zenfree]

Bordo renk gerçekten çok güzel. Bu fotografı geçen yıl çekmiştim.

[GLCN]

Ben gecen sene sirkeli su vermiştim ilk denemem oldugu için sirkeyi az kullanmıstım çok güzel koyu pembe actılar bu nede vermek istiyorum fakat dozu arttırmalıyım herhelde..

[limon]

Bizim toprağın özelliğinden pembe açıyorlar. Mavi aldıklarım da geçen sene mor açtılar. bu sene sanırım pemleşecekler. Bu halde ben sirke takviyesi yaparsam belki koyu pembeleşir.
Bir köke sirke verip deneyeceğim.

Todor bazın her evde içinde bulunduğu bir şeyler var mı?

[Buket Aknar]

Bu konuda geçen yıl Ev-Bahçe dergilerinden birinde bilgiler çıkmıştı. (Ortancaların köküne ne koyarsak, ne renk olur diye).Bakıp bulmaya çalışacağım.

[Todor]

Bazik maddeler konusunda Praecox çok daha doğru bilgi verecektir. Ben acı biberi bazik diye bilirim.

[MSaygin]

Halen üzerinde çalıştığım, bir türlü bitiremediğim, bitirince tamamını buraya ekleyeceğim çeviri-derleme Ortanca yazısının renkle ilgili kısmını buraya yapıştırıyorum.Yazının tümünü tamamlayınca bu mesajı düzenlerim.

Ortancaların renkleri


Ortancaların renkleri yetiştikleri ortamın PH derecesi ve toprakta bulunan alüminyum metali miktarına bağlı olarak değişmektedir.Alüminyum kırmız renk pigmentlerini (delphinidin 3-monoglucoside) etkiler ve çiçeğin maviye dönmesini sağlar.

Mavi tonlar en iyi asitli topraklarda meydana gelir ve maviliğin derecesi topraktaki alüminyum miktarına ve farklı tür ortancaların bu alüminyumu bünyesine alma kabiliyetine göre değişmektedir.Kırmızı ve pembe tonlar, alüminyumun yeteri kadar alınamadığı alkali ve nötr topraklarda oluşur.
Beyaz çiçekli ortancaların renkleri ph derecesine bağlı olarak çok değişmez ancak alkali ve nötr topraklarda daha mutlu olurlar.

Mavi çiçekli ortancalar yetiştirmek için, toprağın asitliğini yükseltmek, ph derecesini düşürmek gerekir.En iyi mavi tonları 4.5-5.2 ph derecelerinde elde edilir.
Ph derecesini düşürmek ve topraktaki alüminyum miktarını arttırmak için ilkbaharda, aralıklarla alüminyum sülfat takviyesi yapmak gerekir.Çiçeklenme zamanı istenen maviliğe ulaşılamadıysa sonbaharda ek uygulamalar yapılabilir ancak alüminyumun fazlasının, ortancalar özellikle de genç bitkiler için, toksik etkisinin olduğu unutulmamalıdır.
Alüminyumun, saksı toprağınızda zaten yeterli miktarda olabileceğini unutmayın.Ph derecesini düşürebilirseniz, bitki daha fazla alüminyum alabilir topraktan.
Ph derecesini düşürmek için sülfür ya da evde de bulabileceğiniz paslı çiviler, narenciye kabukları, kahve artıkları gibi atıklar kullanabilirsiniz.
Ortancaları gübrelerken fosfat değeri düşük gübreler tercih etmelisiniz, fosfat topraktan alüminyum alımını kısıtlar.

Pembe çiçekler içinse fosfor oranı yüksek bir gübre tercih etmelisiniz.Fosfor toprakta, özellikle de saksı toprağında uzun zaman kalacaktır ve alüminyum alımını kısıtlayacaktır.

Ortancaların çiçeklerinde gözle görülür bir renk değişimi olması için haftalar, hatta aylar geçmesi gerekebilir.

Bazı ortanca türlerinin renklerinin genetik olarak değişmez olduğunu da aklınızda tutmalısınız.

[Buket Aknar]

Kaynak: Ev-Bahçe Dergisi Eylül - 2006


Ortanca’nın en büyük özelliği şaşırtmasıdır. Bir yıl kocaman olan Ortanca ertesi yıl küçük çıkabiliyor. Bir yıl mavi renk olan ortanca, ertesi yıl bir bakarsınız başka bir renk olmuştur. Ortancanın renk değiştirmesi toprağının asit oranına, yani Ph değerine bağlıdır.

Toprağa kireç atarsak ; Beyaz, Pembe
Toprağa; Güvercin, Tavuk Gübresi atarsak; Pembe
Toprağa; paslı demir, çivit, çay demi mürekkep veya dikerken parçalanmış gazete kağıdı koyarsak Mavi tonları
Sulama suyuna sirke katarsak; koyu pembe ve kırmızı olur.

[praecox]

Geç kaldım...
Burda bende çivit döküldüğünü yazabilirim. İndigotin yani çivit'in toprakta asidik bir reaksyon verdiğini hiç araştırmadım ancak değişik köklere dökerek aynı toprakta bir mavi bir pembe açtırdığımı bilirim.
Aklıma demir 3 klorit geldi. Toprakda onun da asidik reaksyon vermesi gerekir. Denemedim sadece aklımdan theorisinden türettim.
Bazik reaksyonu en iyi yanmamış kireç verir ancak çok dikkat edilmesi gerekebilir. pH çok yükselirse bitki yanabilir.

[Güler]

Sayın üstat, ben mavileştirmek için alüminyum sülfat kullanıyorum, 2 sefer, mavileştirmek için yetiyor. Pembeleştirmek için de kireç tozu. Bazı kimselerin de mavi mürekkep kullandıklarını duydum, ama hiç tatbik etmedim, ne dersiniz?

[Buket Aknar]

Sanırım güvercin ve tavuk gübresi de tehlikeli. Özellikle fazla güvercin gübresinin bitkileri yakabildiğini biliyorum ama denemedim. (Bitkilerimi yakmayı istemediğim için)

[zenfree]

Peki bu renklendiricileri ne kadar süre ve sıklıkta kullanmak gerekiyor? Örneğin " bordoya dönüşmeleri için her sulama suyuna, sonbahara kadar uygulanır" gibi.

[ciceksever70]

Merhabalar
Ben de bir ortancasever olarak konunun geneli ile ilgili bir seyler söylemek isterim. Burda kisin hava sicakligi eksi yirmi dereceleri buldugu halde ortancalar dondan hic etkilenmiyor ve tüm bahcelerde hatta yol kenarlarinda bile yetisiyorlar. Kisin tüm yapraklarini döküp kuru dal kaliyor Mart ayinda yapraklar hizla cikmaya basliyor. Mavi ve beyaz ortancalar yan yana kendiliginden baska bir katki olmadan aciyorlar. Gecen sene bir kac celik dikmistim bazilari tuttu. Buradaki herkes gibi biz de sonbaharda cicekler iyice kuruyunca vazoya koyulacak uzunluktan buduyoruz. Birkac senede bir de iyice kisaltilip budama yapiyor herkes. Ortanca oldukca dayanikli hatta bahcelerdeki en dayanikli bitkilerden biri. Cicekli kalma zamani da oldukca uzun oldugu icin bahcelerin en güzel süslerinden biri diye düsünüyorum.

[Buket Aknar]

Kıbrıs'ta ise ortam ortancalar için çok zor. Ben geçen yıl ortancalarımı; kedinin yavrusunu taşıdığı gibi ordan oraya taşıdım durdum. Bakalım bu yıl neler olacak?
Şu anda yavaş yavaş uyanmaya başladılar ama sonrası ne olacak bilmiyorum.

[Arzu Kasapoğlu]

Sevgili Zenfree ve Olay9 ortancama nasıl bir bakım uyguladığımı sormuştu.

Kısaca neler yaptığımı anlatayım.

2006 Temmuz ayında postanenin bahçesinde, yıllardır mavi renk açan ortancadan iki minik dal kırıp hemen toprağa diktim. Köklenme oluşuncaya kadar evde gölge bir yerde beklettim. Köklendikten sonra da dışarıya koydum.

Mavi rengini kaybetmemesi için sürekli çay suyu ile suladım ve dibine paslı çiviler koydum.

İki kez de çivitli su verdim. Fakat çiçekler tüm çabalarıma rağmen, mavi yerine pembe-mor arasında bir renkte açtılar.

Belki bu kadar uğraşmasam rengini korurdu. Bu sene sadece sulayıp bir de çiçek coşturan gübre vereceğim. Ortancama yaptığım bakım bundan ibaret.

[özlem11]

Teşekkürler Arzu hanım. Benimde ortancam var. Yeni yaprak veriyor. Bakalım çiçek açacak mı?

[Buket Aknar]

Sanırım benim ortancalarım henüz uyanmadan ölüyorlar. Yeni açan yapraklar oldukça solgun duruyor. Geçen yıldan kalan dallarında ise herhangi bir gelişme yok. Budamalımıyım? Veya ne yapmalıyım?

[MSaygin]

Buket Hanım,

Bu zamanda geçen yıldan kalan dalları budarsanız, bu yaz çok az çiçek açar ortancanız.Ortancalar çiçeklerini, geçen yıldan kalan dallar üzerinde açıyorlar diye okudum.

[Arzu Kasapoğlu]

Sayın Msaygına katılıyorum. Buket hanım, ortancanın nereye ekildiği de önemli. Yarı gölge ortamda iyi gelişiyor ve suyu da çok seviyor.
Resim eklerseniz belki daha çok yardımcı olabilirim.

[Buket Aknar]

Arkadaşlar, benim Ortancalarım gün boyu gölgede, sadece öğleden sonra hafif güneş gören bir balkonda duruyor (bahçeye dikmeye cesaret edemedim.) Ama şu an itibarı ile durumları hiçte iyi değil. Gördüğünüz gibi dallar kuru, fotoğraflarda belli değil ama dalların altlarındaki yapraklar da tamamen solmuş durumda. Fotoğraflar iki farklı ortancanın fotoğraflarıdır.
Ne yapmalıyım?

[MSaygin]

Aslında ortancalar, sabah güneşini daha çok seviyorlar ama yine de tam gün gölgede iseler problem yok.En ideali bir kaç saat sabah güneşi alıp sonra gölgede kalmalarıymış.

Açıkçası ben tam olarak ne sorduğunuzu anlamadım.Ortancalar zaten kışın o kuru dallar halinde bekliyorlar, baharda da patlayıp büyüyorlar.Sizinkiler de patlamış ne güzel, gayet iyi duruyorlar.Kısa sürede çok güzelleşeceklerini sanıyorum.

[zenfree]

Sevgili Buket, bence ortancaların normal görünüyor. Benim işyerimdekiler de aynen böyle.

[Buket Aknar]

Fotoğraflarda tam da belli olmamış kuru dalların altlarında, geçen hafta yeşil yapraklar vardı hatta onlar tomucuktan öte bayağı açmıştılar. Onlar önce soldular şimdi ise oldukça kurumuş. Yarına onları da fotoğraflamaya çalışacağım.
Ama mesajlarınız biraz içime su serpti. Bu halleri iyi ise, umarım çiçeklerini de görebileceğim.

[Harun Parlak]

Uclarından budama yapın aslında uyanmadan önce budanmasında fayda vardı ama ucundan kurumuşgibi olan yerleri alırsanız sorun olmaz. Ortancalarınızı her yıl şubat içinde budama yaparsanız çok güzel gelişirler.
Budadığınız çelikleride nemli toprağa kuzey rüzgarı almayan kuytu köşelere koyun ortancalarınız çoğalsın.
NOT Ortancalarınızı mavi açmasını istiyorsanız aleminyum sülfat atarsanız pemebeden maviye dönüşecektir.

[limon]

Uyanan ortancalarım hızla yapraklanmaya devam ediyorlar.


Buket Hanım, sizin ortancanızın durumu fotoğraftan gördüğüm kadarıyla normal.